Đ
Đăng Kiên
Guest
(Chu Văn Sơn, xã Phú Lộc, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình)
Trả lời:
Theo Cục Thủy sản, bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm (Translucent Post-larva disease – TPD) là một bệnh mới xuất hiện ở tôm nuôi, được phát hiện lần đầu tiên ở các trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng ở Trung Quốc vào khoảng từ tháng 3/2020 (Harkell L, 2020 và Zou Y et al, 2020).
Tại Việt Nam, bệnh TPD xuất hiện ở các trại giống Miền Trung vào giữa tháng 4/2023 và xuất hiện ở một số trại giống và trại nuôi tôm thịt khu vực Miền Tây đầu tháng 9/2023. Theo kết quả nghiên cứu của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet cuối tháng 8/2023 và đầu tháng 9/2023, đã phân lập được 5 chủng với đặc điểm của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus từ mẫu tôm chết đột ngột nghi ngờ do TPD ở trại giống tại Việt Nam (các chủng này kiểm tra PCR âm tính với chủng V. parahaemolyticus gây Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (Tran L và cộng sự, 2013; Han và cộng sự, 2015)), cả 5 chủng nghi ngờ gây bệnh TPD đều có độc lực cao hơn so với các chủng Vibrio harveyi (không phát sáng, gây đục cơ), Vibrio parahaemolyticus (không gây EMS/AHPND) và Vibrio parahaemolyticus gây AHPND.
Theo kết luận của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet, các chủng vi khuẩn nghi ngờ gây bệnh TPD là những chủng V. parahaemolyticus mới gây bệnh TPD ở tôm nuôi. Các chủng này có độc lực cao hơn so với các chủng gây AHPND. Các chủng này có thể là một nguồn nguy cơ lớn cho ngành nuôi tôm ở Việt Nam và các nước khác.
Bệnh TPD thường nhiễm trên tôm giống, tỷ lệ nhiễm trên 60%, gây tỷ lệ chết cao ở giai đoạn tôm giống, đặc biệt là từ PL4 – 7 (90 – 100% chỉ sau 1 ngày phát hiện dấu hiện bất thường), với các triệu chứng chính là gan tụy và ruột trắng trong suốt, cơ thể mờ nhạt và teo nhỏ, nhìn trong suốt cơ nên có tên gọi là “translucent post-larvae”, các biểu hiện này gần giống như biểu hiện của bệnh hoại tử gan tụy cấp.
Tuy nhiên, về tác nhân gây bệnh có 2 kết luận: Vi khuẩn (Zou Y và cộng sự năm 2020, Phòng Nghiên cứu ShrimpVet, 2023) và Virus (Ailan Xu và cộng sự, 2023). Hiện, chưa có nghiên cứu nào chỉ ra đường lây truyền bệnh; nghiên cứu của Zou Y và cộng sự năm 2020 chưa đưa ra thỉ thị DNA hay quy trình PCR để nhận diện tác nhân gây bệnh.
Trả lời:
Theo Cục Thủy sản, bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm (Translucent Post-larva disease – TPD) là một bệnh mới xuất hiện ở tôm nuôi, được phát hiện lần đầu tiên ở các trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng ở Trung Quốc vào khoảng từ tháng 3/2020 (Harkell L, 2020 và Zou Y et al, 2020).
Tại Việt Nam, bệnh TPD xuất hiện ở các trại giống Miền Trung vào giữa tháng 4/2023 và xuất hiện ở một số trại giống và trại nuôi tôm thịt khu vực Miền Tây đầu tháng 9/2023. Theo kết quả nghiên cứu của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet cuối tháng 8/2023 và đầu tháng 9/2023, đã phân lập được 5 chủng với đặc điểm của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus từ mẫu tôm chết đột ngột nghi ngờ do TPD ở trại giống tại Việt Nam (các chủng này kiểm tra PCR âm tính với chủng V. parahaemolyticus gây Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (Tran L và cộng sự, 2013; Han và cộng sự, 2015)), cả 5 chủng nghi ngờ gây bệnh TPD đều có độc lực cao hơn so với các chủng Vibrio harveyi (không phát sáng, gây đục cơ), Vibrio parahaemolyticus (không gây EMS/AHPND) và Vibrio parahaemolyticus gây AHPND.
Theo kết luận của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet, các chủng vi khuẩn nghi ngờ gây bệnh TPD là những chủng V. parahaemolyticus mới gây bệnh TPD ở tôm nuôi. Các chủng này có độc lực cao hơn so với các chủng gây AHPND. Các chủng này có thể là một nguồn nguy cơ lớn cho ngành nuôi tôm ở Việt Nam và các nước khác.
Bệnh TPD thường nhiễm trên tôm giống, tỷ lệ nhiễm trên 60%, gây tỷ lệ chết cao ở giai đoạn tôm giống, đặc biệt là từ PL4 – 7 (90 – 100% chỉ sau 1 ngày phát hiện dấu hiện bất thường), với các triệu chứng chính là gan tụy và ruột trắng trong suốt, cơ thể mờ nhạt và teo nhỏ, nhìn trong suốt cơ nên có tên gọi là “translucent post-larvae”, các biểu hiện này gần giống như biểu hiện của bệnh hoại tử gan tụy cấp.
Tuy nhiên, về tác nhân gây bệnh có 2 kết luận: Vi khuẩn (Zou Y và cộng sự năm 2020, Phòng Nghiên cứu ShrimpVet, 2023) và Virus (Ailan Xu và cộng sự, 2023). Hiện, chưa có nghiên cứu nào chỉ ra đường lây truyền bệnh; nghiên cứu của Zou Y và cộng sự năm 2020 chưa đưa ra thỉ thị DNA hay quy trình PCR để nhận diện tác nhân gây bệnh.
Hỏi: Biện pháp phòng bệnh TPD trên tôm giống?
(Nguyễn Văn Cường, xã Hiệp Mỹ Đông, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh)
Trả lời:
Hiện nay, bênh TPD vẫn chưa có biện pháp trị bệnh đặc hiệu. Để đề phòng bệnh xuất hiện và lây lan, các cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm giống cần phải xây dựng và triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn sinh học; kiểm soát tốt các đường lây của các mầm bệnh từ vi khuẩn như:
Lưu ý khi nhập dời hoặc thức ăn tươi sống từ nước ngoài, không đảm bảo nguồn gốc là yếu tố nguy cơ;
Thực hiện quy trình rửa Nauplius đúng cách trước khi đưa vào bể ương dưỡng;
Cần kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc, chất lượng và tình trạng sức khỏe của tôm giống trước khi nhập vào trại nuôi. Trước khi nhập khẩu tôm giống, tôm bố mẹ từ Trung Quốc cần phải lấy mẫu xét nghiệm đảm bảo tôm không bị bệnh mới nhập khẩu vào Việt Nam; mua tôm giống từ những cơ sở uy tín hoặc đã được xét nghiệm âm tính với các bệnh khác theo quy định về kiểm dịch động vật thủy sản. Kiểm tra tôm giống trước khi thả: Test RT-PCR (IMNV, YHV, GAV, WSSV, MBV, AHPND, EHP, Taura); Kiểm tra Vibrio trên tôm và tổng số Vibrio sp trong nước trước khi thả giống. Đảm bảo giống và nước sạch khuẩn;
Thực hiện nghiêm quy trình khử trùng, diệt khuẩn nước trước khi đưa vào sử dụng; đối với công cụ, dụng cụ, phương tiện vận chuyển, người ra vào trại phải có quy trình vệ sinh, khử trùng tiêu độc, đảm bảo hiệu quả khử trùng (bảo hộ, hố khử trùng, khử trùng định kỳ…);
Có thể sử dụng các vi sinh vật có lợi có khả năng ức chế sự phát triển của V. parahaemolyticus để bổ sung vào thức ăn hoặc nước nuôi để cải thiện sức khỏe và khả năng miễn dịch của tôm giống.
Trả lời:
Hiện nay, bênh TPD vẫn chưa có biện pháp trị bệnh đặc hiệu. Để đề phòng bệnh xuất hiện và lây lan, các cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm giống cần phải xây dựng và triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn sinh học; kiểm soát tốt các đường lây của các mầm bệnh từ vi khuẩn như:
Lưu ý khi nhập dời hoặc thức ăn tươi sống từ nước ngoài, không đảm bảo nguồn gốc là yếu tố nguy cơ;
Thực hiện quy trình rửa Nauplius đúng cách trước khi đưa vào bể ương dưỡng;
Cần kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc, chất lượng và tình trạng sức khỏe của tôm giống trước khi nhập vào trại nuôi. Trước khi nhập khẩu tôm giống, tôm bố mẹ từ Trung Quốc cần phải lấy mẫu xét nghiệm đảm bảo tôm không bị bệnh mới nhập khẩu vào Việt Nam; mua tôm giống từ những cơ sở uy tín hoặc đã được xét nghiệm âm tính với các bệnh khác theo quy định về kiểm dịch động vật thủy sản. Kiểm tra tôm giống trước khi thả: Test RT-PCR (IMNV, YHV, GAV, WSSV, MBV, AHPND, EHP, Taura); Kiểm tra Vibrio trên tôm và tổng số Vibrio sp trong nước trước khi thả giống. Đảm bảo giống và nước sạch khuẩn;
Thực hiện nghiêm quy trình khử trùng, diệt khuẩn nước trước khi đưa vào sử dụng; đối với công cụ, dụng cụ, phương tiện vận chuyển, người ra vào trại phải có quy trình vệ sinh, khử trùng tiêu độc, đảm bảo hiệu quả khử trùng (bảo hộ, hố khử trùng, khử trùng định kỳ…);
Có thể sử dụng các vi sinh vật có lợi có khả năng ức chế sự phát triển của V. parahaemolyticus để bổ sung vào thức ăn hoặc nước nuôi để cải thiện sức khỏe và khả năng miễn dịch của tôm giống.
Ban KHKT
The post Phòng bệnh TDP trên tôm giống appeared first on Tạp chí Thủy sản Việt Nam.
Xem tiếp...
